Uczelnia dostępna
dr hab. ANETA ZELEK, prof. ZPSB
Zachodniopomorska Szkoła Biznesu Akademia Nauk Stosowanych
https://doi.org/10.63781/JUYN7841
Wydanie: online nr 2025/01 (67), data wydania: 29.04.2025
Słowa kluczowe: nowy porządek świata 2025, czarny łabędź, szary nosorożec, zagrożenia globalne, ryzyka dla polskiej gospodarki, niepewność gospodarcza, wyzwania gospodarcze 2025, stagflacja, sweet spot
Streszczenie: Rok 2025 w światowej gospodarce rozpoczyna się wstrząsem związanym z nową, agresywną polityką amerykańską pod flagą „America First”. To kolejny istotny trigger globalnych zmian po kryzysach finansowym z 2009 roku, tlących się kryzysach zadłużeniowych, kryzysie klimatycznym, kryzysie demograficznym i migracyjnym, licznych konfliktach zbrojnych, terroryzmie cyfrowym, czy rewolucji technologii cyfrowych, w tym sztucznej inteligencji. To zdarzenia i zjawiska określane mianem „nowego porządku świata”, które definiują dzisiaj realia światowej gospodarki, a jednocześnie stają się ważnymi determinantami kondycji polskiej gospodarki, która właśnie z niemałym powodzeniem wraca na ścieżkę dynamicznego wzrostu gospodarczego.
Prezentowany artykuł stawia sobie za cel próbę skatalogowania najistotniejszych globalnych i lokalnych ryzyk dla polskiej gospodarki anno domini 2025, ale także dla jej średniookresowych perspektyw. Artykuł nie aspiruje do miana metaanalizy wszystkich potencjalnych ryzyk. Z pewnością nie jest to ani kompletny, ani obiektywny katalog możliwych zagrożeń. Z uwagi na fakt, że konwencja tego artykułu, zakłada demonstrację poglądów i wypowiedzi słuchaczy menedżerskich studiów Executive Master of Business Administration, opracowanie stanowi wyreżyserowaną przez autorkę, ale pozbawioną jej ingerencji kompozycję najistotniejszych kwestii poruszanych przez cytowane osoby.
Uwzględniając powyższe założenie, w niniejszym artykule opisano te zagrożenia, który zostały silne wyeksponowane przez respondowanych menedżerów i jako takie uznane za najistotniejsze determinanty kondycji polskiej gospodarki w najbliższej perspektywie. Nie dziwi, że na pierwszy plan wysuwają się ryzyka związane z drugą kadencją amerykańskiego prezydenta i jego kontrowersyjną polityką spod szyldu „Make America Great Again” (MAGA). Cytowani autorzy dostrzegają jednak także inne ryzyka mocarstwowe i analizują wpływ polityki chińskiej na geopolitykę i gospodarkę świata. Nie mniej uwagi poświęcają zagrożeniom międzynarodowym dla Unii Europejskiej – tutaj dość krytyczne wypowiedzi dotyczące unijnej umowy z Mercosur. Kolejne i oczywiste ryzyka opisywane w tym artykule dotyczą kryzysu klimatycznego i związanego z nim zielonego ładu, zagrożeniom ze strony cyberprzestrzeni i sztucznej inteligencji, ale także problemom niekorzystnych tendencji demograficznych. Niezwykle ważnym wątkiem analizy ryzyk jest próba odpowiedzi na pytanie o perspektywy polskiej gospodarki w kontekście zagrożeń stagflacyjnych i szans na tzw. bezrecesyjną dezinflację (tzw. sweet spot). W końcu rozważania te zamyka autorska wizja innych ryzyk spod znaku „czarnych łabędzi”, zdarzeń prawdopodobnych i nieprawdopodobnych, a jednak potencjalnie wpływowych.
W efekcie, zaprezentowany tekst to rodzaj kolażu analitycznego, ukazującego różne gatunkowo i dziedzinowo zagrożenia dla współczesnej gospodarki światowej i polskiej. To jednocześnie obraz nowego porządku świata, który ujawnia swoje negatywne oddziaływanie na początku 2025 roku, a będzie przypuszczalnie określał warunki gospodarcze w kolejnych latach.